Gıda Teknolojileri Alanı
Okulumuzda Gıda Teknolojileri Alanında Gıda Kontrol Dalında öğretim verilmektedir.
GIDA TEKNOLOJİSİ ALANI ALANI
DALLAR
20_01:Gıda Kontrol Dalı
20_02:Süt İşleme Dalı
20_03:Sebze ve Meyve İşleme Dalı
20_04:Hububat İşleme Dalı
20_05:Zeytin İşleme Dalı
20_06:Çay Üretimi ve İşleme Dalı
ALANIN AMACI:
Sağlıklı bir toplum, sağlıklı bir nesil için insanların tükettiği gıdalar çok önemlidir. Dünya nüfusunun gittikçe artması sağlıklı ve bol gıdaya olan ihtiyacı da artmıştır. Teknolojik gelişmeler gıda sektöründe de kendini hissettirmektedir. Geleneksel üretim çekileri yerini bilimsel üretime bırakmaktadır. Bu alandaki teknolojik buluşlar, yeni gıda formülleri, ürün çeşitlerinin artması, tüketicinin damak zevkinin ve sosyal yaşantısının değişmesi, ambalajlamanın önem kazanması, gramajda çeşitlenme ihtiyacının doğması gibi faktörler gıda endüstrisinde ilkel yöntemlerin terk edilmesini zorunlu kılmaktadır.
Gıda sektöründe üretim kalitesinin artırılması yüksek teknoloji, ambalajlama, uygun koruma, dağıtım ve depolama sistemine bağlıdır.
Ülkemizde tarım alanında yaşanan gelişmeler gıda sektörümüze de yansımış bitkisel ve hayvansal gıdaların üretimi artmıştır. Tahıl, süt, meyve, sebze, çay, yağ, et, balık, fermantasyon (mayalanma) ürünlerinin yanı sıra şekerli ürünler ile ilgili üretim ve işleme tesisleri yurt geneline yaygınlaşmıştır. Buna bağlı olarak da işlenmiş gıda ürünlerinin ihracatı artmış ve bu gelişmeler gıda sektörünün ilerlemesine büyük katkı sağlamıştır.
Gıda Teknolojileri alanında gıda ile ilgili üretim süreçlerinin her aşamasında görev alabilecek teknik ara eleman yetiştirmek üzere gereken eğitim öğretimi vermek ve gıda teknolojileri uygulamalarında yer alan meslek elemanlarını sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan meslekî yeterlikleri kazanmış, nitelikli kişiler olarak yetiştirmek amaçlanmaktadır.
BU ALANDAKİ MESLEKLER:
Gıda Laboratuvar Teknisyenliği, Süt ve Süt Ürünleri Operatörlüğü, Hububat ve Hububat Ürünleri Operatörlüğü, Çay Operatörlüğü, Sebze-Meyve ve Ürünleri Operatörlüğü, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörlüğü
1-GIDA LABORATUVAR (KONTROL) TEKNİSYENİ
Tanımı
Gıda laboratuvar teknisyeni, her türlü gıdanın üretiminden tüketimine kadar geçen süreç içerisinde alınan numunelerinin duyusal, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerini laboratuvarda, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
•İş organizasyonu yapmak,
•Hijyen ve sanitasyon (sağlık koruma) kurallarını uygulamak,
•Laboratuvar organizasyonunu yapmak,
•Analiz öncesi hazırlık yapmak,
•Numuneyi analize hazırlamak,
•Numunenin duyusal, fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik analizlerini yapmak,
•Analiz sonrası işlemleri yapmak,
•Analiz formlarını doldurmak,
•Analiz sonuçlarını mevzuatlara göre değerlendirmek,
•Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmektir.
2-SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ (OPERATÖRÜ) İŞLEME
Tanımı
Süt ve süt ürünleri operatörü, kendi başına ve belirli süre içerisinde, Türk Gıda Mevzuatı?na uygun olarak hijyenik ortamda süt ve süt ürünleri üretimi için iş organizasyonunu yapma, gerekli ham madde ile üretimde kullanılan araç ve gereçleri tanıyıp kullanabilme, kontrol edebilme, bu araçların basit bakım ve temizliğini yapma, ürünü ambalajlama ve depolama işlerini yapma bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
Sektörde bu elemanlar; içme sütü operatörü, tereyağı operatörü, yoğurt ve ayran operatörü, peynir üretim elemanı, dondurma operatörü vb. isimler alırlar.
Görevleri
•İş organizasyonu yapmak,
•Üretim öncesi hazırlıkları yapmak,
•Ham maddeleri hazırlamak,
•Ham madde ve ürünün duyusal ve fiziksel analizlerini yapmak,
•Kullanılan alet ve ekipmanların bakım ve basit onarımını yapmak,
•Temizlik ve hijyen programlarını uygulamak,
•Dondurma üretmek,
•Pastörize ve sterilize içme sütü üretmek,
•Tereyağı üretmek,
•Peynir çeşitleri üretmek,
•Yoğurt ve çeşitlerini üretmek,
•Kefir üretmek,
•Ayran üretmek,
•Koyulaştırılmış süt üretmek,
•Süt tozu üretmek,
•Üretim formlarını doldurmak,
•Üretilen gıdaları ambalajlamak ve depolamak,
•Meslekî gelişime ilişkin faaliyetlere katılmaktır.
3-SEBZE-MEYVE VE ÜRÜNLERİ (OPERATÖRÜ) İŞLEME
Tanımı
Sebze-meyve ve ürünleri operatörü, kendi başına ve belirli süre içerisinde, Türk Gıda Mevzuatı?na uygun olarak hijyenik ortamda taze sebze-meyveleri satışa hazırlama, sebze-meyve ürünleri üretimi için iş organizasyonunu yapma, gerekli ham madde ile üretimde kullanılan araç ve gereçleri tanıyıp kullanabilme, kontrol edebilme, basit bakım ve temizliğini yapma, ürünü ambalajlama ve depolama işlerini yapma bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
Sektörde bu elemanlar; salça operatörü, turşu operatörü, reçel ve marmelat operatörü, konserve operatörü, dondurulmuş sebze ve meyve operatörü, kurutulmuş sebze ve meyve operatörü vb. isimler alırlar.
Görevleri
•İş organizasyonu yapmak,
•Üretim öncesi hazırlıkları yapmak,
•Ham maddeleri hazırlamak,
•Ham madde ve ürünün duyusal ve fiziksel analizlerini yapmak,
•Kullanılan alet ve ekipmanların bakım ve basit onarımını yapmak,
•Temizlik ve hijyen programlarını uygulamak,
•Sebze ve meyveleri işletmeye almak,
•Taze sebze ve meyveyi satışa hazırlamak,
•Reçel ve marmelât üretmek,
•Turşu üretmek,
•Sebze ve meyve kurutmak,
•Sebze ve meyve konservesi üretmek,
•Dondurulmuş sebze ve meyve üretmek,
•Salça üretmek,
•Üretim formlarını doldurmak,
•Üretilen gıdaları ambalajlamak ve depolamak,
•Meslekî gelişime ilişkin faaliyetlere katılmaktır.
4-HUBUBAT VE HUBUBAT ÜRÜNLERİ (OPERATÖRÜ) İŞLEME
Tanımı
Hububat ve hububat ürünleri operatörü; hububat ve ürünleri operatörü, kendi başına ve belirli süre içerisinde, Türk Gıda Mevzuatı?na uygun olarak hijyenik ortamda hububat ve ürünleri üretimi için iş organizasyonunu yapma; gerekli ham madde ile üretimde kullanılan araç-gereçleri tanıyıp kullanabilme, kontrol edebilme, basit bakım ve temizliğini yapma; ürünü ambalajlama ve depolama işlerini yapma bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
Sektörde bu elemanlar; değirmen operatörü, kurubaklagil operatörü, kurubaklagil paketleme operatörü, ambalajlama operatörü, hububat depolama operatörü, hamur operatörü, hamur şekillendirme operatörü, fırınlama operatörü vb. isimler alırlar.
Görevleri
•İş organizasyonu yapmak,
•Üretim öncesi hazırlıkları yapmak,
•Ham maddeleri hazırlamak,
•Ham madde ve ürünün duyusal ve fiziksel analizlerini yapmak,
•Kullanılan alet ve ekipmanların bakım ve basit onarımını yapmak,
•Temizlik ve hijyen programlarını uygulamak,
•Hububat ve ürünlerini satışa hazırlamak,
•Tahılları depolamak,
•Öğütülmüş ürünler elde etmek,
•Makarna üretmek,
•Ekmek ve çeşitlerini üretmek,
•Bisküvi üretmek,
•Nişasta üretmek,
•Üretim formlarını doldurmak,
•Üretilen gıdaları ambalajlamak ve depolamak,
•Meslekî gelişime ilişkin faaliyetlere katılmaktır.
5-ÇAY (OPERATÖRÜ) İŞLEME
Tanımı
Çay operatörü, kendi başına ve belirli süre içerisinde, Türk Gıda Mevzuatı?na uygun olarak hijyenik ortamda siyah, yeşil ve bitkisel çay üretimi için iş organizasyonunu yapma, gerekli ham madde (çay) ile üretimde kullanılan araç- gereçleri tanıyıp kullanabilme, kontrol edebilme, bu araçların basit bakım ve temizliğini yapma, ürünü harmanlama, ambalajlama ve depolama işlerini yapma bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
Sektörde bu elemanlar çay harmanlama operatörü, çay paketleme operatörü vb. isimler alırlar.
Görevleri
•İş organizasyonu yapmak,
•Üretim öncesi hazırlıkları yapmak,
•Ham maddeleri hazırlamak,
•Hammadde ve ürünün duyusal ve fiziksel analizlerini yapmak,
•Kullanılan alet ve ekipmanların bakım ve basit onarımını yapmak,
•Temizlik ve hijyen programlarını uygulamak,
•Çaylık oluşturma ve hasat yapmak,
•Siyah çay üretimi yapmak,
•Çay ambalajlamak,
•Yeşil çay üretmek,
•Bitkisel çayları üretmek,
•Üretim formlarını doldurmak,
•Üretilen gıdaları ambalajlamak ve depolamak,
Meslekî gelişime ilişkin faaliyetlere katılmaktır.
6-SOFRALIK ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI OPERATÖRÜ
Tanımı
Sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü, kendi başına ve belirli süre içerisinde, Türk Gıda Mevzuatı?na uygun olarak hijyenik ortamda sofralık zeytin ve zeytinyağı üretimi için iş organizasyonunu yapma, gerekli ham madde ile üretimde kullanılan araç - gereçleri tanıyıp kullanabilme, kontrol edebilme, bu araçların basit bakım ve temizliğini yapma, ürünü ambalajlama ve depolama işlerini yapma bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
Sektörde bu elemanlar; zeytinyağı ambarcısı, meydancı, zeytin alıcı, zeytinyağı operatörü, sofralık zeytin işlemeci, sofralık zeytin depocu vb. isimler alırlar.
Görevleri
•İş organizasyonu yapmak,
•Üretim öncesi hazırlıkları yapmak,
•Ham maddeleri hazırlamak,
•Ham madde ve ürünün duyusal ve fiziksel analizlerini yapmak,
•Kullanılan alet ve ekipmanların bakım ve basit onarımını yapmak,
•Temizlik ve hijyen programlarını uygulamak,
•Sofralık zeytin üretimi yapmak,
•Zeytin ürünlerini ambalajlamak ve depolamak,
•Zeytinyağı üretmek,
•Üretim formlarını doldurmak,
•Meslekî gelişime ilişkin faaliyetlere katılmaktır.
Bunların dışında gıda üretiminde görev alan birçok operatör de (hazır çorba, sakız, toz, gazlı ve gazsız içecekler, alkollü içkiler, kuruyemişler, bal, balık, et ve tavuk ürünleri vb.) mevcuttur. Bu üretim operatörlerinin altında gıda üretim kalfaları, ayıklama ve yıkama, ambalajlama, depolama vb. elemanlar da bulunmaktadır.
MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Gıda laboratuar teknisyeni olmak isteyenlerin;
•İş disiplinine sahip,
•Laboratuara ait araç ve ekipmanların kullanımına özen gösteren,
•Gıda sektöründe çalışmasına engel herhangi bir bulaşıcı hastalığı olmayan ya da hastalığın taşıyıcısı olmayan,
•El ve parmaklarını ustalıkla kullanan,
•Göz ve el koordinasyonunu sağlayan,
•Dikkatli ve sorumluluk sahibi,
•İş güvenliğine dikkat eden,
•Yaşam boyu öğrenme isteği olan,
•Meslekî eğitim almış
kimseler olmaları gerekir.
Süt ve Süt Ürünleri Operatörü, Hububat ve Hububat Ürünleri Operatörü, Çay Operatörü, Sebze-Meyve ve Ürünleri Operatörü, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörü olmak isteyenlerin;
•İş disiplinine sahip,
•Üretimde kullanılan alet ve ekipmanların kullanımına özen gösteren,
•Vücut yapısı güçlü ve sağlıklı,
•Gıda sektöründe çalışmasına engel herhangi bir bulaşıcı hastalığı olmayan ya da hastalığın taşıyıcısı olmayan,
•Gözlerini ve ellerini birlikte ustalıkla kullanabilen,
•Dikkatli ve tedbirli, ekip çalışmasına yatkın,
•İş güvenliğine dikkat eden,
•Hijyen ve sanitasyon kurallarını uyan,
•Meslekî eğitim almış,
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
İş, genel olarak ayakta yapılır. Meslek elemanları gıda, kimya, ziraat mühendisleri, biyologlar, veterinerler ve gıda teknikerleriyle iletişimde bulunurlar. Çalışırken mesleklerinin gerektirdiği özel kıyafetler giyerler.
Çalışma esnasında dikkatli olmadıkları takdirde yanma, kayma, düşme, kesilme, elektrik çarpma ve havagazı-doğal gaz zehirlenmeleri gibi kazalarla karşılaşabilirler.
Çalışma saatleri gündüz veya gece-gündüz vardiyalı olabilir.
Gıda laboratuvar teknisyenleri, kamu ve özel gıda kontrol laboratuvarlarında görev yaparlar. Laboratuvar ortamı kapalı ve temizdir.
Süt ve Süt Ürünleri Operatörü, Hububat ve Hububat Ürünleri Operatörü, Çay Operatörü, Sebze-Meyve ve Ürünleri Operatörü, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörü; gıda üreten fabrikalar ve imalâthanelerde görev yaparlar. Gıda üretim ortamı temiz, sıcak veya serin, ıslak, rutubetli, kokulu tozlu ve gürültülü olabilir.
Çalıştığı gıda üretim alanlarına göre çeşitli, alet-ekipmanlar, ham madde ve yardımcı maddeler kullanırlar.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Gıda laboratuvar teknisyenleri, gıda üretimi yapan fabrikalarının laboratuvarlarında, özel gıda kontrol laboratuvarları vb. yerlerde iş imkânı bulabilmektedirler. Hizmet sektöründe marketler, yemek fabrikaları, pastaneler vb. yerlerde de kalite kontrol elemanı olarak çalışabilirler. İş yerlerinde belli bir süre çalışanlar, laboratuvar sorumlusu olabilmektedirler.
Süt ve Süt Ürünleri Operatörü, Hububat ve Hububat Ürünleri Operatörü, Çay Operatörü, Sebze-Meyve ve Ürünleri Operatörü, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörü, gıda üretimi yapan fabrikalar ve imalâthanelerde, ayrıca gelecekte imal edilecek her türlü gıdaların üretiminde de çalışabilirler. Gıda sektöründe gelişmiş teknolojilerden yararlanarak üretim yapan işletmelerin çoğalması bu alanda nitelikli eleman ihtiyacını sürekli kılacaktır.
İş yerlerinde belli bir süre çalışanlar, çeşitli bölümlerde üretim sorumlusu olarak çalışabilmektedirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Süt ve Süt Ürünleri Operatörü, Hububat ve Hububat Ürünleri Operatörü, Çay Operatörü, Sebze-Meyve ve Ürünleri Operatörü, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörü ve Gıda Laboratuvar Teknisyenleri eğitim ve kariyer imkânlarının aynısına sahiptirler.
Meslek eğitimi, 2005?2006 eğitim öğretim, yılından itibaren meslek liselerinin Gıda Teknolojisi alanında diploma programında verilmektedir.
Lise öğrenimlerini bu alanda tamamlayan öğrenciler, üniversite giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde dört yıllık fakültelerin (lisans) ilgili bölümlerine girebilecekleri gibi, YÖK?ün uygulamaları devam ettiği sürece sınavsız geçiş hakkından yararlanarak iki yıllık meslek yüksekokullarına (ön lisans) da devam edebilirler.
Meslek yüksekokullarını başarıyla bitirenler, ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı?nda başarılı oldukları takdirde, alanları ile ilgili dört yıllık fakültelerde de öğrenim görebilirler.